Meer diversiteit op de werkvloer? Dit is hoe je koudwatervrees bij bedrijven aanpakt

Hoe maak je de meerwaarde van diversiteit op de werkvloer duidelijk aan werkgevers en hoe zorg je daarmee voor meer gelijke kansen? Het is een van de vragen die centraal stonden tijdens de bustour ‘Durf, doe, divers: gelijke kansen in de regio’ met arbeidsmarktregio’s, werkgevers en ervaringsdeskundigen, georganiseerd door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Tijdens de tour gingen deelnemers zowel in de bus als daarbuiten met elkaar in gesprek over wat werkt en wat niet werkt als het gaat over een inclusieve arbeidsmarkt. Een van de gespreksonderwerpen was hoe de aantrekkende economie ook nieuwe kansen biedt voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld omdat bedrijven werknemers hard nodig hebben en daardoor minder selectief kunnen zijn.

Het blijkt vaak lastig om een werkgever te overtuigen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen. In veel arbeidsmarktregio’s is het bovendien beleid dat er geen zaken wordt gedaan met werkgevers die selectief of discriminerend op zoek gaan naar werknemers, ook omdat ze te veel tijd en moeite vergen.

Gedwongen huwelijk?
Toch is het mogelijk werkgevers te overtuigen van het nut van diversiteit, leggen de initiatiefneemsters van Social Label uit tijdens een panelgesprek in het Werkwarenhuis in Den Bosch. Vanuit de gemeente kan bijvoorbeeld de eis worden neergelegd dat bedrijven die dingen naar aanbestedingen en andere opdrachten voldoende mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in huis hebben. Sommige bedrijven zien dat als een gedwongen huwelijk, maar het is een mogelijkheid.

De vraag die je volgens de initiatiefneemsters kunt voorleggen aan bedrijven: moet een Nederlands bedrijf alle spullen laten produceren in het buitenland, of is een combinatie met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ook financieel aantrekkelijk? Dat is goed mogelijk met de (subsidie)regelingen die er zijn, zoals het Europees Sociaal Fonds (ESF).

Koudwatervrees
Waarom lijkt er dan toch soms sprake van koudwatervrees bij bedrijven? Wat houdt ze tegen? Dat komt, volgens werkgevers uit de regio zelf, omdat een bedrijf een inschatting moet maken van de risico’s bij het aannemen van iemand met een rugzakje. Die inschatting is soms lastig, want een werkgever kent niet altijd het verleden van een werkzoekende.

Dat is voor een deel op te lossen door een intensieve vertrouwensband te hebben met de persoon of organisatie die werknemers in de kaartenbakken heeft zitten, volgens De Normaalste Zaak, een netwerkorganisatie die zich inzet voor inclusief werkgeverschap en die ook meedoet met het panelgesprek.

Maar wat als er iets onverhoopt misgaat, omdat er te grote cultuurverschillen zijn? Heeft het bedrijf dan meteen een probleem? Of is het ook goed als er eerst een proefperiode is om de match zo goed mogelijk te maken, zodat teleurstelling wordt voorkomen? Wat valt er te regelen vanuit de arbeidsmarktregio? Dat zijn vragen waar sommige werkgevers mee zitten.

Een gemeentelijke instantie kan ervoor zorgen dat bepaalde taken voor een werkgever makkelijker worden gemaakt of dat er een goed aanbod van opleidingen is voor potentiële werknemers. Een werkgever legt tijdens het panelgesprek uit waarom: "Daarmee haal je een belangrijke drempel weg voor werkgevers en geef je ruimte aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Kijk ook goed naar de behoeftes van een bedrijf: wat hebben we écht nodig in ons personeelsbestand en waarom?"

Positieve verhalen als een olievlek
Wat volgens deze regionale werkgever helpt om werkgevers te overtuigen, is als bedrijven, bijvoorbeeld tijdens bijeenkomsten voor werkgevers in branches waar een grote vraag is naar personeel, van elkaar zien dat er goed wordt gewerkt. En dat er mooie verdienmodellen zijn die niet alleen maar tijd en energie kosten.

Oftewel, als je een bedrijf wil overtuigen, doe je dat met positieve verhalen van andere bedrijven. Dan krijg je een organische olievlek van positieve verhalen. Sommige werkgevers zijn trots op hun divers personeelsbestand en willen met alle liefde het goede voorbeeld geven en andere werkgevers inspireren.

Buddy op de werkvloer

"Als je een bedrijf eenmaal zover hebt dat ze openstaan voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en een diverse werkvloer, dan ben je er nog niet," merkt een van de aanwezigen op. Dat klopt, beaamt een werkgever. "In de praktijk betekent het dat voor iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt het essentieel dat hij of zij een buddy op de werkvloer heeft."

Een buddy is iemand waar hij of zij altijd terecht kan als er iets is, of als hij of zij begeleiding nodig heeft zodra een opdracht wordt uitgedeeld. Collega’s moeten begrip hebben voor het feit dat anderen meer tijd nodig hebben voor een goede uitleg, legt de werkgever uit. "Tegelijkertijd moet je iedereen op een normale manier in je organisatie inzetten. Daarmee creëer je gelijke kansen."