Vertrouwen werkt in de bijstand

Welke aanpak werkt beter als je mensen in de bijstand wilt laten participeren: straffen of belonen? Dat wordt onderzocht in zes gemeenten, waaronder Wageningen. Begin 2020 zijn de resultaten bekend. Voorlopige resultaten laten zien dat een positieve benadering goed werkt. ‘Mensen in de bijstand zijn van goede wil om werk te zoeken.’

De gemeente Wageningen pakt het groot aan. Van de 800 bijstandsgerechtigden doet maar liefst de helft mee aan het onderzoek  ‘Vertrouwen werkt’. Concreet houdt het in dat 410 mensen met een bijstandsuitkering sinds anderhalf jaar op een andere manier worden begeleid. Projectleider Hans Zuidema legt uit waarom dit onderzoek zo interessant is. ‘De Participatiewet uit 2015 is streng. Met dit onderzoek willen we kijken wat er gebeurt als je juist stimulerend bent in plaats van streng. Zorgt een positieve benadering van bijstandsgerechtigden ervoor dat meer mensen werk vinden of op een andere manier gaan participeren?’

Aanpak per groep

Met een ESF-SITS innovatiesubsidie is het onderzoek ‘Vertrouwen werkt’ eind 2017 gestart. De 410 bijstandsgerechtigden in Wageningen worden sinds die tijd op hun eigen manier begeleid. Ze zijn in vier groepen verdeeld waarbij elke groep een andere aanpak krijgt. Zo wordt de groep ‘Zelf in actie’ gestimuleerd om zelf de regie te nemen, zonder de sollicitatieplicht die in de Participatiewet staat. Voor de mensen die in de groep ‘Extra begeleiding’ zitten, wordt alles uit de kast getrokken om ze verder te helpen. En de mensen uit de groep ‘Verdienen loont’ mogen meer geld zelf houden als ze gaan bijverdienen. De vierde groep is de controlegroep: voor deze mensen blijven de regels hetzelfde.

Eerste resultaten

Begin 2020 zijn de uitkomsten van het tweejarige onderzoek bekend. Volgens de projectleider laten de tussentijdse metingen een veelbelovend beeld zien. ‘We zien dat alle groepen het goed doen met deze positieve aanpak. Neem de mensen uit de groep ‘Verdienen loont’ die een financiële prikkel krijgen om bij te verdienen. Uit de voorlopige resultaten blijkt dat meer mensen uit deze groep parttime gaan werken. We zien sowieso dat meer mensen uit de bijstand doorstromen naar werk als ze passende positieve begeleiding krijgen. Dit geldt vooral voor de mensen in de groepen die meer vrijheid krijgen om hun eigen actie te bepalen en voor de mensen die meer begeleiding krijgen bij het vinden van werk of vrijwilligerswerk.’

Meer weten? Kijk op www.wageningen.nl/vertrouwenwerkt

Wat wordt onderzocht?

In het onderzoek ‘Vertrouwen werkt’ wordt onderzocht of (1) een andere benadering van klanten leidt tot hogere uitstroom naar werk, hogere maatschappelijke participatie en verhoging van welbevinden en (2) of een verruiming van de mogelijkheden tot bijverdienen voor mensen in de bijstand, leidt tot hogere uitstroom naar werk, vermindering van bijstandsafhankelijkheid, hogere maatschappelijke participatie en verhogen van welbevinden. Het onderzoek wordt in zes gemeenten uitgevoerd: Wageningen, Utrecht, Tilburg, Groningen, Deventer en Nijmegen.

dennis en hans
Hans Zuidema en Dennis Gudden